سبک باغ سازی در ژاپن :
اصول طراحی باغ در ژاپن به این ترتیب است که ابتدا زمین و آب موجود در نظر گرفته میشود و سپس مکانهای طبیعی زیبایی که در خاطره و ذهن نقش بسته است، به یاد آورده میشود.
بعد از آن زمانی که مکان نهایی باغ انتخاب شد، طراح باید اجازه بدهد تا خاطره برای او تعیین کند کدام عنصر از همه بیشتر احساسبرانگیز است!
دوران طلایی طراحی باغ ژاپنی، دوران Munomechi است که از ۱۳۳۳ تا ۱۵۶۸ میلادی به طول انجامید.
در این دوران استادکارانی به نام Senzui-Kawaramus (به معنی آدمهای کوه، نهر ورود) بسیار فعال بودند و سبک جدید باغ خشک را در آن زمان پدید آوردند.
این باغهای خشک، که فقط با صخره و سنگ و شن ساخته شده بودند، در سبک معماری Shoin و نقاشی چینی Suiboku-ga تاثیر گذاشتند.
تأثیر دیگر این تفکر در پرورش مینیاتوری درختان و منظرههای «کشویی»، که هدفشان نمایش جهان در یک فضای محدود است، به وضوح دیده می شود.
می توان گفت که هدف نهایی این سبک تماماً تلاش برای رسیدن به نوعی فضای ایدهآل برای اعمال مراقبه بودهاست. در واقع باغ ژاپنی فضایی کاملاً ذهنی است.
عناصر باغ ژاپنی :
معمولا از همه عناصر باغ ژاپنی در طراحی باغ استفاده نمیشود. در این سبک باغ سازی عناصر گوناگون یک نوع تعادل غیرمتقارن را به وجود میآورند.
در ادامه این عناصر به اختصار ذکر میشود و مهمترین آنها را به تفصیل بیان میکنیم.
– تپه کوچک یا صخره مهمان
– کوه دوردست
– کوه اطراف
– ساحل شن
– کوه میانی
– قله کوه
– کوه اصلی
– جزیره مرکزی
– صخره مقدس
– جزیره صاحب باغ
– جزیره مهمان
– خروجی برکه
– دهانه آبشار
– برکه یا دریاچه
– خطوط پهن ساحل
– آب
در سبک باغ سازی ژاپنی، در واقع این آب است که اجازه رشد افقی باغ را می دهد و باغبانها از آب به خاطر صدایش استفاده می کنند.
برکه را میتوان مرکز توجه در یک باغ ژاپنی دانست که آب جوی ها به آن منتهی میشود. اطراف این محل باید تا حد امکان طبیعی جلوه کند، بنابراین آن را با سنگهای رودخانهای و تخته سنگ و گیاهان مناسب می پوشانند.
در باغ ژاپنی، یک پرده کاغذی کشویی یا باز شو، فضای بیرون و درون را جدا میکند و رابطه خیلی نزدیکی بین داخل و خارج به وجود میآورد. فضا طوری طراحی شده که بهترین منظره را در حالت نشسته بر زمین میتوان دید.
رفاه در اینجا فدای چشمانداز میشود (مهم نیست که گرمای تابستان به درون نفوذ میکند یا سرمای زمستان) صحبت از رابطه نزدیک بین انسان و طبیعت است.
وسایل باغ :
در باغ ژاپنی همیشه یک فانوس سنگی، یک درخت استثنایی، یک آلاچیق ماهیگیری، رواقهای چوبی، پلهای سنگی و چوبی، چاهی برای شستشو در باغ، به خصوص هنگام مراسم چای و سکویی برای تماشای مهتاب وجود دارد.
باغ ذن :
یکی از زیباترین انواع باغهای فلسفی، باغ ذن (باغ خشک یا باغ سنگی) است.
در این نوع باغ، مکتب مینیمالیسم (به معنی «کاهش دادن در حد امکان» و با کمترین عناصر بیشترین مفاهیم را انتقال دادن) به اوج میرسد، تا حدی که کوچکترین تغییر در این باغها یک اتفاق مهم تلقی میشود. این مینیمالیسم از ذن سرچشمه میگیرد.
مشهورترین نمونه های این نوع باغ می توان به باغ ریوان-جی (Ryoan-Ji) اشاره کرد.
باغ ذن : این معبد پانزده سنگ دارد که در مستطیلی مملو از شن قرار دارند و چند درخت نیز در انتهای باغ وجود دارد. شن نماد آب است وصخرهها نماد کوه. این باغ یک منظرهٔ ذهنی است که سادگی آن انسان را به سوی تزکیه نفس میکشاند.
یک پیشوای ذن به نام Tesreu Soki دربارهٔ باغ مینویسد: «در اینجا تقلیل دادن سی هزار فرسنگ به یک پا کاملاً محسوس است.» به گفتهٔ برخی خود او طراح این باغ بودهاست.
تفاسیر گوناگونی از این باغ وجود دارد. به عنوان مثال این صخرهها را به ببر ماده و تولههایش در حال عبور از رود خانه تشبیه کردند، یا دیاگرام نقطههای مشخصی در کهکشان را با نقاط قرارگیری صخرهها مقایسه کردند؛ ولی بهترین تفسیر این است که در فضای این باغ قدرتی است که به انسان نوعی آرامش مطلق را تلقین میکند و در این فضا، رازی است که با هیچ واژهای نمیتوان توصیف کرد.
ریوان-جی (Shinjitai: 竜安寺, Kyūjitai: 龍安寺؟, معبد اژدهای آرام) یک معبد ذن در شمالغرب کیوتو در ژاپن است که در ۱۴۵۰ بنا شد. این معبد متعلق به آیین بودایی ذن، فرقه رینزایی-ذن، مکتب میوشین-جی است. باغ ذن این مجموعه بسیار مشهور است و ساختمان معبد جزو آثار تاریخی و باستانی کیوتو و میراث جهانی یونسکو است.