سبک باغ سازی در ایران :
در ادبیات ایران به باغ ایرانی باغ سرا، پردیس یا فردوس، بوستان یا بستان گفته میشده است. واژه باغ ایرانی جدید و ترجمه پرشین گاردن ( Persian Garden ) است.
باغ ایرانی سه ساختار و طراحی منحصر به فرد دارد.
اول ،در مسیر عبور جوی آب قرار دارد، دوم این که، محصور است با دیوارهای بلند و سوم در داخل باغ عمارت تابستانی و استخر آب قرار دارد.
این سه مشخصه باغهای ایرانی را متمایز میکند. در واقع این باغ سراهای ایرانی را جهانگردان اروپائی که مشاهده کردند آن را با مشخصه و نام «پرشین گاردن» وصف کردند. باغ ایرانی یا «باغ سرای» به ساختار و طراحی منحصر به فرد آن اشاره دارد. باغ ایرانی با تاریخ پیدایش قنات پیوند دارد. اولین باغهای ایرانی در مسیر خروجی قناتها شکل گرفتهاست. نمونه اینگونه باغها را میتوان در طبس، یزد، گناباد، و بیرجند و اکثر مناطق کویری دید.
یکی از مشخصههای باغ ایرانی عبور جوی آب در داخل باغ هست، که معمولاً در این باغ سراها در وسط باغ، استخر و یک عمارت یا ساختمان تابستانی وجود داشتهاست. بعضی باغها به صورت چهار باغ بوده و آب را در ۴ مسیر عبور میدادهاند.
باغ ایرانی پاسارگاد را ریشهٔ معماری این باغها دانستهاند. کوروش کبیر شخصاً دستور داده بود که باغ پاسارگاد چگونه ایجاد شود و درختها نیز به چه شکل کاشته شوند و در واقع هندسیسازی باغ و شکل و شمایل آن از دیدگاه کوروش به باغ ایرانی گرفته شدهاست. در دورهٔ ساسانیان نیز باغها در جلوی کاخها و معابد شکل گرفتند و این موضوع در دورهٔ اسلامی نیز ادامه یافت.
قدیمیترین سند تصویری که نظم باغ ایرانی را به تصویر میکشد، به دوره ساسانیان بازمیگردد. در نقش برجسته طاق بستان، صحنه شکار خسرو پرویز، طرح باغ-شکار او را در طاق بستان نشان میدهد. این نقش برجسته تا حدود زیادی هندسه باغ و عملکرد آن را هویدا میکند.
این باغها عنوان یک ساختار کامل، بیانگر رابطهٔ تنگاتنگ میان بستر فرهنگی و طبیعی است و نشانهای از سازگار نمودن و همسو کردن نیازهای انسان و طبیعت است. در گذشته باغ ایرانی، بروز توان نهفتهٔ محیط و ادراک پیچیدگیهای آن بود. خالق باغ با اتکا به دانش تجربی خود فضایی را ایجاد میکرد که باعث بقاء و پویایی بستر طبیعی میشد.
در زیر تصویر باغ چهل ستون را مشاهده می فرمایید، که یکی از معروفترین باغ های ایرانی است و به عنوان میراث جهانی به ثبت یونسکو رسیده است.